سرچشمۀ گل‌آلود

در همین کی‌کیان یا کهکدان ما که از کامیون‌های چند میلیاردی آکنده است و در شهرستان ملایر به روستای کامیوندارها مشهور است پس از فراخوان منتشرشده در کانال تلگرامی روستا به‌قصدِ گردآوری کمک‌های مردمی و تأسیس و تجهیز دندانپزشکی درمانگاه. در حالی که باید 300 میلیون جذب می‌شد تا مابقی آن از محل بودجۀ دولتی تأمین شود، بنا به آنچه در گزارش مدیر کانال منتشر شد، فقط 11 میلیون جمع‌آوری شد تا آزمونی کوچک، از پوشالی بودن ادعاها و سرّ عقب‌ماندگی‌ روستایی بزرگ که بی‌گمان ماکِت جامعه‌ای کلان است پَرده بردارد و نشان دهد که تا وقتی فرهنگ رشد نکند، ساحت‌های دیگر حیات اجتماعی نیز رشد نخواهد کرد. گیرم مردمی از رهگذر کسب‌و کارِ پُررونق، سَرمایه بر سَرمایه بیَنبارَند و حساب‌های بانکی‌شان از فرطِ پُری چاک شود! بی‌سبب نیست که شهرها و کلانشهرها مالامال از شهریان دِهاتی سِرشت و شهربندان بیگانه با هویت شهروندی شده است؛ زیرا که شهر در مفهوم مدرن آن قبل از هر چیز با کنشگری فرهنگی و برخورداری از فضاهای پرورش فکر و فرهنگ و هنر شناخته می‌شود؛ از سینماها تا فرهنگسراها و کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها و انجمن‌های ادبی و هنری و نشریات محلی؛ وگرنه به‌راستی چه فرق میان روستا و شهر؟
تلخ‌تر از همه اینکه بانویی هم‌روستایی که در امریکا زندگی می‌کند با ذوق خدمت به سرزمین مادری، مبلغی واریز کرده بود، ولی از میلیاردرهای مقیم نه آبی گرم شد و نه بانگی برخاست. می‌دانم که در خلوت به ریش بانیان این پویش خندیده‌اند!
نمونه‌ها کم نیست... برای توسعۀ کتابخانۀ عمومی و ساخت بنایی در خورْ بانک پاسارگارد پیشقدم شده بود، رایزنی‌ها بابتِ تهیۀ قطعه زمینی متروک در چارگوشۀ آبادی راهی به جایی نبرد. طُرفه اینکه صاحبان آنها سالهاست که از روستا کوچیده‌اند، اما وقتی به سراغشان می‌رفتی، چنان سخن می‌گفتند که گویی موضوع صحبت، باغ- ویلایی در شمال تهران است! اینها نَما و نمادی از به حاشیه رانده‌ شدن فرهنگ و سیر قهقرایی آن است و در این گفتار، نشانۀ تبدیل روستا به پارکینگ، تعمیرگاه یا کارواش کامیون‌ها، گورستان رایگان یا تفرجگاه تابستانی اهالی گریخته به شهر و کلانشهر!
اگرچه در این سال‌ها کارهای خوبی نیز به انجام رسیده که شایستۀ تحسین است، مانند حذف مناسکِ مرگ و قناعت کردن به آیین خاکسپاری، اما برای آبادانی و توسعه هرگز کافی نیست. به‌خصوص اینکه آنچه بیشترین نقش را در این بین بازی کرد نه آگاهی و ارادۀ عمومی بلکه شیوع مرگبار همه‌گیریِ کُووید ۱۹ (کرونا) بود.

+ نوشته شده در دوشنبه چهارم اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت 14:22 توسط سلمان احمدوند  |